ТҮСІНДІРМЕ ЖҰМЫСТАРЫ ЖҮРГІЗІЛІП ЖАТЫР

Жылыту маусымы — бұл суық мезгілде тұрғын үйлерді, мекемелерді және басқа да ғимараттарды жылытуға арналған арнайы кезең. Бұл маусым күз айларынан бастап көктемге дейін жалғасады және тұрғындардың жайлы өмір сүруін қамтамасыз етеді. Жылыту маусымы кезінде тұрғындар мен ұйымдар жылу жүйелерін тиімді және қауіпсіз қолдануға ерекше назар аударуы тиіс. Жылыту маусымының басталуы мен аяқталуы аймақтық ауа райы жағдайларына байланысты. Әдетте жылыту маусымы орташа тәуліктік температура +8°C және одан төмен болған жағдайда басталады және бірнеше күн бойы тұрақты осындай температуры сақталса, жылыту жүйелері іске қосылады. Қазақстанның солтүстігінде жылыту маусымы ертерек басталса, оңтүстігінде кешірек басталады. Маусым алдында есте сақтауымыз тиіс жайттар бар. Жылыту маусымы басталар алдында жылу жүйелерінің техникалық жағдайын тексеру қажет. Бұл тексеріс жылу береу кезінде ақаулар мен қауіпті жағдайлардың алдын алады. Радиаторлар, құбырлар және сорғылардың дұрыс жұмыс істеп тұрғанына көз жеткізіңіз. Қажет болса, маман шақырып, жөндеу жұмыстарын жүргізу керек.

Егер ғимарат пештер арқылы жылыту жүйесін пайдаланса, газ жабдықтарының дұрыс жұмыс істеуін тексеріңіз. Газ жүйесінің ақаусыз істеп тұруы аса маңызды. Газ пештері мен жылытқштарды пайдаланғанда бөлмеде ауа алмасуының болуын қадағалаңыз, себебі ауа жеткіліксіз болған жағдайда көміртек тотығынан улану қаупі артады. Электрлі жылытқыштарды пайдалану кезінде оларды отқа қауіпті заттардан алшақ қойып, тек электр желісінің мүмкіндігіне сәйкес қолдану керек. Электр жылытқыштарды қараусыз қалдырмаңыз, себебі олардың дұрыс қолданылмауы өрт қаупін тудырады. Жеке үйлерде қолданылатын пештер мен каминдердің жай-күйін үнемі тексеріп, олардың дұрыс жұмыс істеуін қамтамасыз ету керек. Түтін шығару жолдарын тазалап, оларды үнемі тексеріп отыру маңызды. Түтін жолдарының бітелуі көмірқышқыл газымен улану немесе өрт қаупін тудырады. Жылу құрылғыларын қолданғанда балалардың және қарттардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету керек. Жылыту құрылғыларына жақындамауды және оларды қолмен ұстамауды балаларға түсіндіру қажет. Жылыту маусымында бөлмелерді желдетіп, таза ауаның енуін қамтамасыз ету өте маңызды. Өйткені жабық бөлмелерде оттегі азайып, көмірқышқыл газының деңгейі артып, денсаулыққа зиян келтіруі мүмкін. Сондықтан бөлмелерді мезгіл-мезгілмен желдетіп, әсіресе газ пештерін қолданғанда ауа айналымын қамтамасыз ету керек. Жылыту маусымы басталмай тұрып жылыту жүйесін тексеріп, қажетті жөндеу жұмыстарын жүргізу маңызды. Жылыту маусымы кезінде энергия үнемдеу үшін терезелер мен есіктердің тығыз жабылуын қадағалап, қосымша оқшаулау жұмыстарын жүргізу ұсынылады. Жылыту маусымы барысында ақаулар болған жағдайда қосымша жылыту құралдарын (электр жылытқыштар) дайындап қойған дұрыс. Газ пештері дұрыс жұмыс істемегенде немесе түтін шығару жолдары бітелгенде көміртек тотығымен улану қаупі туындайды. Сондықтан газ жүйелерін тексеріп, тиісті құрылғыларды орнату ұсынылады. Жылыту құрылғыларына абайсыздан қол тигізу, әсіресе балалар мен қарт адамдар үшін, күйік алуға алып келуі мүмкін. Сондықтан бұл құрылғыларға арнайы қорғаныс немесе барьер қою маңызды. Үйдің ішіндегі температура 20-22 градус шамасында ұстап тұру ұсынылады. Бұл денсаулыққа зиянсыз әрі энергияны үнемді пайдалануға мүмкіндік береді. Түнде жылу беру температурасын сәл төмендету энергия үнемдеуге және шығындарды азайтуға көмектеседі. Суық ауаның кіріп кетпеуін қамтамасыз ету үшін терезе мен есіктердің саңылауларын оқшаулау керек. Жылыту маусымы — тұрғындар мен ұйымдардың қыс мезгілінде жылы әрі жайлы өмір сүруін қамтамасыз ету үшін маңызды кезең. Бұл маусымда жылыту жүйелерін дұрыс пайдалану, қауіпсіздік шараларын қатаң сақтау және алдын ала дайындық жұмыстарын жүргізу адамдардың қауіпсіздігі мен жайлылығы үшін үлкен маңызға ие. Жылу жүйелерін дұрыс бақылау және қолдану арқылы, қауіп-қатердің алдын алуға және жылу шығындарын азайтуға болады. Осы орайда, Түркістан қаласында жылыту кезеңінде тұрғындар арасында өрттің алдын алу қызу жүріп жатыр. Ашығырақ баяндасақ, Түркістан облысы Төтенше жағдайлар департаменті мен аумақтық басқармалар халықтың әлеуметтік осал топтарына жататын отбасылар арасында, көппәтерлі тұрғын үйлерде, жыл бойы тұратын саяжай алаптарында, жатақханаларда, барак-жалдамалы тұрғын үйлерде және жеке меншік тұрғын үйлер арасында түсіндірме жұмыстарын жүргізуде. Ағымдағы жылдың 15 тамызынан бастап тұрғын үй қорында өрттің алдын алу және әрбір тұрғынмен жеке өмірді құтқару бойынша түсіндіру жұмыстарын ұйымдастыруға мүмкіндік беретін аулаларды аралау басталды, нәтижесінде 20 мыңнан астам жеке үй, 7 мың саяжай үйі, 1500-ға жуық әлеуметтік осал отбасы қамтылды, онда 25 мыңнан астам адамға нұсқау берілді. Жалға берілетін тұрғын үйлер ерекше назар аударуды талап етеді, өйткені мұндай үйлерде көбінесе қайғылы салдарға әкелетін өрттер орын алады, осыған байланысты өз құзыреті шеңберінде шаралар қабылдайтын құқық қорғау органдарымен, жергілікті атқарушы органдармен бірлесіп, және тұрғындармен түсіндіру жұмыстарына жәрдемдесетін еріктілер мен қоғамдық қызметкерлердің қатысуымен жатақханалар мен барак үлгісіндегі тұрғын үйлерді рейдтік аралау белсенді жүргізілуде.

Газдан улану — бұл көміртек тотығы, метан немесе басқа да улы газдардың ауаға таралуы салдарынан адамның денсаулығына және өміріне қауіп төндіретін жағдай. Газдан улану өте қауіпті, себебі көміртек тотығы иіссіз, түссіз және дәмсіз болып келеді, сундықтан оны адамның табиғи сезім мүшелері арқылы анықтау қиын. Үйде немесе басқа да ғимараттарда газ пештері мен жылытқштарды дұрыс пайдаланбау, олардың техникалық жағдайын тексермеу газдан уланудың негізгі себебінің бірі болып табылады. Газ жабдықтары қолданылған бөлмеде желдету жеткіліксіз болған жағдайда, көміртек тотығы бөлмеде жиналып қалады. Түтін жолдары дұрыс жұмыс істемесе немесе бітеліп қалса, пайдаланылған газдар бөлмеге таралып, улану қаупін тудырады. Газ жүйесіндегі құбырлар немесе қосылу жерлеріндегі ақаулар да газдың сыртқа шығып, ауаға таралуына себеп болуы мүмкін. Көміртек тотығымен уланған кезде бас айналу, ауырлық сезімі, бас ауруы байқалады. Уланудың әсерінен адамның асқазаны ауырып, жүрек айну және құсуы мүмкін. Газдан уланған кезде адам әлсіреп, шаршағыш болып, тыныс алуда қиындықтар пайда болады. Ауыр жағдайда адам ес-түсінен айырылып, өлім жағдайына дейін баруы мүмкін. Мұның алдын алу үшін газ жабдықтары мен пештердің техникалық жағдайын жыл сайын тексеріп тұру керек. Бұл тексерісті тек мамандандырылған қызмет көрсету орталықтарының қызметкерлері жүргізуі тиіс. Түтін шығару жолдарын үнемі тексеріп, олардың бітелмегеніне көз жеткізу қажет. Ол үшін үйіңізге көміртек тотығын анықтайтын арнайы құрылғылар орнатыңыз. Олар ауадағы газдың мөлшерін бақылайды және қауіпті деңгейге жеткен кезде ескерту сигналын береді. Бұл шара уланудың алдын алу үшін маңызды. Газ жабдықтарын қолданысқа шығарар алдында нұсқаулықтарды мұқият оқып шығыңыз және оларды қатаң сақтаңыз. Газ плиталарын немесе пештерін қолданғанда оларды бақылаусыз қалдырмаңыз. Газдың өшуі немесе жанбауы газдың бөлмеге таралуына себеп болуы мүмкін. Түтін шығару жолдарын және желдету жүйелерін жылына бірнеше рет тазалап тұру қажет. Бұл түтін мен көмірқышқыл газының дұрыс шығарылуын қамтамасыз етеді. Егер адам газдан уланып қалған жағдайда, шұғыл түрде алғашқы көмек көрсету қажет. Ол үшін ең алдымен жәбірленушіні таза ауасы бар, желдетілетін жерге шығарған дұрыс. Егер бөлмеде көміртек тотығы деңгейі жоғары болса, онда бірден таза ауаға бару маңызды. 103 нөміріне хабарласып, жедел жәрдем шақырыңыз. Көмек келгенше жәбірленушіні демалдырып, жылы ұстауға тырысыңыз. Егер адам тыныс алмаса, жасанды тыныс беруді бастау қажет. Дегенмен бұл әрекетті тек тиісті дағдылары бар адам жасауы тиіс. Егер адам есін жоғалтпаған болса, оны жатқызып, таза ауамен тыныс алуына жағдай жасау қажет. Бұл жағдайда дененің ыңғайлы күйде жатуын қамтамасыз етіңіз. Газдан улану — бұл өте қауіпті жағдай, себебі көміртек тотығының иісі, түсі және дәмі жоқ, сондықтан оны анықтау қиын. Газ жабдықтарын дұрыс қолданбау және желдету жүйелерінің жеткіліксіз болуы газдан уланудың негізгі себептері болып табылады. Қауіпсіздік шараларын сақтау, газ жабдықтарын тексеру және көміртек тотығы детекторларын орнату арқылы газдан улану қаупін айтарлықтай төмендетуге болады. Газдан улану жағдайы болса, тез арада алғашқы көмек көрсету және жедел жәрдем шақыру өмірді сақтап қалудың маңызды қадамдары болып табылады.