”ҚЫС-2024” РКШО-ҒА ДАЙЫНДЫҚ АЯСЫНДА КЕҢЕС ӨТКІЗІЛДІ

Төтенше жағдайлар — кез келген қоғам үшін үлкен сынақ. Мұндай жағдайлар адамның өмірі мен мүлкіне, қоғамның тұрақтылығына елеулі қауіп төндіреді. Сол себепті төтенше жағдайлармен тиімді күресу, адамдарды қорғау және олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін алдын ала дайындық жүргізу маңызды. Төтенше жағдай оқу-жаттығулары — қауіпті жағдайларға дайындалудың және олармен тиімді күресудің негізгі құралдарының бірі. Төтенше жағдайлар кезіндегі оқу-жаттығу жиындарының басты мақсаты — қоғамның, қызметтердің және әрбір азаматтың төтенше жағдайларға дайындық деңгейін арттыру. Бұл жаттығулар тек құтқарушылар мен басқа да арнайы қызметтер үшін ғана емес, сонымен қатар қарапайым тұрғындар үшін де маңызды.

Төтенше жағдайлар кезінде құтқарушылар, медицина қызметкерлері, полиция, коммуналдық қызметтер және басқа да ұйымдар бірлесіп жұмыс істейді. Жаттығу кезінде олардың өзара байланысы мен үйлесімділігі тексеріледі. Тұрғындар төтенше жағдай кезінде қалай әрекет ету керектігін, қауіпсіздік ережелерін сақтау қажеттігін білуі тиіс. Оқу-жаттығулар адамдарды қауіп-қатерден қорғау жолдарын үйретеді. Жаттығу барысында құтқарушылар төтенше жағдай кезіндегі өз міндеттерін тәжірибеде орындайды, бұл олардың дайындық деңгейін арттыруға көмектеседі. Төтенше жағдай оқу-жаттығуларына дайындық бірнеше кезеңнен тұрады. Әрбір кезең дайындық жұмыстарының тиімділігін арттырып, барлық қатысушылардың төтенше жағдайларға дұрыс дайындалуын қамтамасыз етеді. Дайындықтың алғашқы кезеңі — төтенше жағдайлардың мүмкін болатын түрлерін талдау және соларға сай жоспар құру. Бұл кезеңде төтенше жағдайлар қызметтері қауіпті аймақтарды анықтап, сол аймақтарда орын алуы мүмкін апаттардың түрлерін анықтайды. Жоспарлау кезеңі болашақтағы оқу-жаттығулардың құрылымын және олардың өткізу мерзімін анықтайды. Төтенше жағдай оқу-жаттығуларына дайындық барысында қызметкерлер мен тұрғындарды оқыту жұмыстары жүргізіледі. Бұл кезеңде қызметкерлер қауіпсіздік ережелерін, құтқару жұмыстарын ұйымдастыру және адамдарды эвакуациялау тәсілдерін үйренеді. Сонымен қатар, тұрғындарға алғашқы көмек көрсету, өрт қауіпсіздігі, зілзала кезінде қалай әрекет ету керек екені түсіндіріледі. Оқу-жаттығуларға дайындық барысында қолданылатын барлық техникалық жабдықтар, құрал-саймандар, көліктер және байланыс жүйелері тексеруден өтеді. Олардың жұмысқа жарамдылығын тексеру — төтенше жағдай кезінде тиімділікті арттыруға бағытталған маңызды қадам. Жаттығу алдында ақпараттық жұмыстар жүргізіледі. Бұл кезеңде тұрғындарға оқу-жаттығу жиыны туралы ақпарат беріледі. Олар жаттығу барысында қандай іс-шаралар жүргізілетінін, қандай қауіпсіздік шараларын сақтау керектігін түсінеді. Ақпараттық жұмыстардың негізгі мақсаты — тұрғындарды дайындық шараларына қатысуға шақыру және олардың хабардарлығын арттыру. Оқу-жаттығулардың бірнеше түрі бар, және олар нақты төтенше жағдайлар түріне байланысты өткізіледі. Өрт-тактикалық оқу-жаттығулар өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында өткізіледі. Мұндай жаттығулар барысында өрт сөндіру, эвакуациялау, тұрғындарға алғашқы көмек көрсету бойынша түрлі сценарийлер пысықталады. Құтқару және медициналық көмек көрсету бойынша жаттығулар кезінде адамдарды құтқару, алғашқы медициналық көмек көрсету, зардап шеккендерді қауіпсіз жерге көшіру сияқты іс-шаралар өткізіледі. Медицина қызметкерлері мен құтқарушылар бірігіп жұмыс істеп, адамдарға жедел көмек көрсету тәсілдерін жетілдіреді. Табиғи апаттар, мысалы зілзала, су тасқыны, қар көшкіні кезінде адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған жаттығулар да өткізіледі. Мұндай жаттығулардың мақсаты — табиғи апаттар кезінде қалай әрекет ету керектігін және тұрғындардың қауіпсіздік деңгейін арттыруды үйрету. Өнеркәсіптік және өндірістік нысандарда орын алуы мүмкін апаттар кезінде өткізіледі. Мұндай жаттығулар техногендік қауіпті аймақтардағы жұмысшыларды қорғау, адамдарды эвакуациялау және өндірістік апаттар салдарын жоюға бағытталған. Төтенше жағдай оқу-жаттығуларының негізгі бөлігі — эвакуациялау және құтқару жұмыстары. Адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін оларды қауіпсіз жерге көшіріп, алғашқы медициналық көмек көрсету қажет. Эвакуациялау жұмыстарының тиімділігі бірнеше факторларға байланысты. Ғимараттарда, жұмыс орындарында және қоғамдық орындарда эвакуация жолдарының анық және ашық болуы өте маңызды. Жаттығу кезінде бұл жолдар тексеріліп, олардың төтенше жағдай кезінде тиімді пайдаланылуы қамтамасыз етіледі. Құтқару жұмыстары кезінде қызметтердің өзара әрекеттестігі үлкен рөл атқарады. Жаттығу кезінде олар бір-бірімен байланысып, ақпарат алмасып, үйлесімді жұмыс істеуі керек. Төтенше жағдай оқу-жаттығулары тек қауіп-қатер кезінде ғана емес, сонымен қатар күнделікті өмірде де адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге үлкен ықпал етеді. Мұндай жаттығулардың маңыздылығы бірнеше аспектілерде көрінеді. Оқу-жаттығулар тұрғындар арасында қауіпсіздік мәдениетін қалыптастырады. Адамдар төтенше жағдайлар кезінде қалай әрекет ету керектігін, өз өмірін және жақындарын қорғау жолдарын үйренеді. Құтқарушылар, медицина қызметкерлері, полиция және басқа да мамандар оқу-жаттығулар барысында үйлесімді жұмыс істеуді үйренеді. Бұл төтенше жағдай кезінде олардың әрекеттерінің тиімділігін арттырады. Оқу-жаттығулар барысында барлық техникалық жабдықтар мен құралдар тексеріледі. Олардың жұмысқа жарамдылығы және төтенше жағдайлар кезінде тиімді пайдаланылуы қамтамасыз етіледі. Оқу-жаттығулар адамдардың төтенше жағдайлар кезінде сабырлылық сақтауға, дұрыс шешім қабылдауға көмектеседі. Бұл олардың психологиялық тұрақтылығын арттырып, қауіп-қатерден аман қалуға мүмкіндік береді. Осы орайда, Түркістан қаласындағы Дағдарыс орталығында”Қыс-2024” РКШО-да дайындық аясында кеңес өткізілді. Нақтырағы, ағымдағы жылдың 21-22 қарашасына жоспарланған “Қыс-2024” республикалық командалық-штабтық оқу-жаттығуын сапалы өткізу мақсатында  облыстық, қалалық және аудандық азаматтық қорғау қызметтерімен жұмыс кеңесі өткізілді. Төтенше жағдай оқу-жаттығуларына дайындық жұмыстары — қоғамның қауіпсіздігін қамтамасыз етудің маңызды шараларының бірі. Бұл жаттығулар төтенше жағдайлар кезінде адамдардың өмірін сақтау, олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қажетті дағдыларды дамытуға бағытталған. Оқу-жаттығулардың арқасында тұрғындар төтенше жағдайларда дұрыс әрекет етуді, арнайы қызметтер үйлесімді жұмыс істеуді үйренеді, ал техникалық жабдықтар тексерістен өтеді. Төтенше жағдайларға дайындық әрбір адамның және бүкіл қоғамның ортақ міндеті. Тек осылай ғана біз өзіміздің және жақындарымыздың өмірін қауіп-қатерден қорғап, қоғамның қауіпсіздігін қамтамасыз ете аламыз. Төтенше жағдайлар күтпеген және күттірмейтін сәттерде орын алады. Табиғи апаттар, өрттер, техногендік апаттар сияқты түрлі төтенше жағдайлар адамдардың өміріне, денсаулығына және мүлкіне үлкен қауіп төндіреді. Мұндай жағдайларда ең бастысы – адамдардың өмірін сақтап қалу және қауіптің алдын алу үшін барлығы жұмыла жұмыс істеуі керек. Жұмыла жұмыс істеу – бұл төтенше жағдайлардың зардаптарын азайту және адамдардың өмірін құтқарудың басты шарты. Төтенше жағдайлар кезінде әр адамның рөлі маңызды. Бір-біріне көмектесу, дер кезінде ақпарат беру, ортақ мақсатқа бірігіп әрекет ету – осылардың барлығы төтенше жағдайларда адамдардың өмірін сақтап қалу үшін қажет. Әрбір адамның әрекеті маңызды, себебі бірігіп жұмыс істегенде ғана қауіптің алдын алуға, зардап шеккендерге көмек көрсетуге және жағдайды бақылауға алу мүмкіндігі жоғарылайды. Бірлік пен ынтымақтастық – төтенше жағдайлар кезіндегі ең басты құндылықтар. Әр адам ортақ мақсатқа жету үшін өз үлесін қосқанда ғана біз төтенше жағдайлардың зардаптарын барынша азайтып, көп адамның өмірін құтқара аламыз. Бірлікпен әрекет ету құтқару жұмыстарының тиімділігін арттырып, қиындықтарды бірге еңсеруге мүмкіндік береді. Төтенше жағдайлар кезінде тек арнайы қызметтер ғана емес, сонымен қатар қарапайым тұрғындар да бірлесіп жұмыс істеуі керек. Қауіпсіздік ережелерін сақтау, бір-біріне көмек көрсету, сабырлық сақтау – бұлардың барлығы тұрғындардың төтенше жағдайлар кезінде дұрыс әрекет етуіне көмектеседі. Тұрғындар өзара көмектесіп, бірігіп әрекет еткен жағдайда құтқару жұмыстарының табысты болуына үлкен ықпал етеді. Төтенше жағдайлар кезінде көршілер бір-біріне көмектесу арқылы көп адамның өмірін құтқара алады. Мысалы, зілзала немесе өрт кезінде адамдар бір-біріне ескерту, балаларды қауіпсіз жерге шығару, егде жастағы кісілерге көмектесу сияқты әрекеттер арқылы ортақ қауіп-қатерден аман қалуға ықпал етеді. Қауіп кезінде бірге әрекет ету – қоғамдағы бірлікті нығайтып, ортақ мүддені қорғаудың маңызды жолы. Төтенше жағдайлар кезінде адамдардың психологиялық күйі де маңызды рөл атқарады. Дүрбелең, қорқыныш және сабырсыздық көп жағдайда дұрыс шешім қабылдауға кедергі жасайды. Сондықтан төтенше жағдай кезінде сабырлылық сақтап, ақылмен әрекет ету қажет. Жақындарымызға, көршілерімізге психологиялық қолдау көрсету – олардың қауіп кезінде дұрыс әрекет етуіне көмектеседі. Психологиялық қолдау бірлесіп жұмыс істеудің ажырамас бөлігі болып табылады. Қауіпті жағдайларда адамдардың бір-біріне қолдау көрсетуі олардың қорқыныштарын азайтып, сенімділікті арттырады. Бір-бірін қолдау арқылы адамдар ортақ мақсатқа жетіп, төтенше жағдайдың салдарын жеңілдетуге ықпал етеді. Төтенше жағдайда жұмыла жұмыс істеу – адам өмірін сақтап қалудың ең тиімді жолы. Бірлік, ынтымақтастық, қызметтердің үйлесімді әрекет етуі және тұрғындардың бір-біріне көмек көрсетуі – төтенше жағдайлардан келетін зардаптарды азайтуға және адамдардың өмірін сақтап қалуға көмектеседі. Әрбір адамның рөлі маңызды, себебі бірге әрекет еткенде ғана біз қауіп-қатерді еңсеріп, өзімізді және жақындарымызды қорғауға мүмкіндік аламыз. Төтенше жағдайлар – біздің қоғам үшін үлкен сынақ, бірақ біз бұл сынақтан бірге өтіп, қауіптің алдын алу үшін жұмыла әрекет етсек, барлық қиындықтарды еңсере аламыз. Сондықтан әрқайсымыз төтенше жағдайларға дайын болып, қауіп кезінде бірге әрекет етуге дайын болуымыз керек.