ТҰРҒЫН ҮЙДЕГІ ӨРТТІҢ АЛДЫН АЛУ ШАРАЛАРЫ ҚАРҚЫНДЫ ЖҮРГІЗІЛУДЕ
Түркістан қаласы – Қазақстанның маңызды мәдени және рухани орталығы, еліміздің тарихи мұраларын сақтаушысы. Соңғы жылдары қала қарқынды түрде дамып келеді, бұл өз кезегінде тұрғын үйлердің, әкімшілік ғимараттардың және басқа да инфрақұрылым нысандарының санын арттыруға алып келді. Мұндай өсу жағдайында өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселесі ерекше өзекті болып табылады. Өрт — адам өміріне, мүліктік шығындарға және қоршаған ортаға үлкен зиян келтіруі мүмкін апат. Өрт қауіпсіздігі — бұл адамдардың өмірін, мүлкін және қоршаған ортаны өрттен қорғауға бағытталған шаралар кешені. Өрттің алдын алу — өртке қарсы күрестің маңызды бөлігі, себебі өрттің туындау қаупін төмендету әрқашан оны сөндіруден оңайырақ әрі тиімдірек болып табылады. Түркістан қаласы тарихи және мәдени нысандарға бай болғандықтан, өрт қауіпсіздігі ерекше маңызға ие. Қаладағы ескі ғимараттар, мешіттер, мавзолейлер сияқты нысандарды өрттен қорғау тек қала тұрғындарының ғана емес, бүкіл елдің міндеті болып табылады.
Өрттің алдын алу үшін түрлі профилактикалық шаралар жүзеге асырылады. Бұл шаралар үш негізгі бағытта жүреді: ақпараттық-түсіндіру жұмыстары, техникалық шаралар және құқықтық реттеу. Әрбір бағыттың өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі рөлі зор және өз ерекшеліктеріне ие. Өрт қауіпсіздігі мәдениетін қалыптастыру үшін қоғамға өрттің алдын алу және оның қаупі туралы ақпарат жеткізу маңызды. Бұл бағытта Түркістан қаласында бірнеше шаралар жүзеге асырылуда. Балаларды өрт қауіпсіздігі ережелерімен таныстыру маңызды. Түркістан қаласының мектептері мен балабақшаларында өрт қауіпсіздігіне арналған арнайы сабақтар өткізіледі. Бұл сабақтарда балаларға өрттің қалай пайда болатыны, оны қалай болдырмау керек екендігі түсіндіріледі. Қала тұрғындарына өрт қауіпсіздігі ережелері туралы ақпарат беру мақсатында лекциялар, семинарлар, және практикалық жаттығулар ұйымдастырылады. Бұл шаралар арқылы халық өрт кезінде қалай әрекет ету керектігін, алғашқы көмек көрсету жолдарын үйренеді. Өрт қауіпсіздігі ережелері туралы ақпаратты қоғамға жеткізу үшін арнайы буклеттер, плакаттар және басқа да көрнекі құралдар таратылады. Бұл материалдар өрттің алдын алуға бағытталған кеңестер мен нұсқауларды қамтиды. Өрттің алдын алу үшін техникалық тұрғыдан да бірқатар шаралар жүзеге асырылады. Бұл шаралар ғимараттар мен нысандардың өртке қарсы дайындығын қамтамасыз етуге бағытталған. Түркістан қаласындағы барлық маңызды нысандар мен ғимараттарға өрт сигнализациясы жүйелері орнатылады. Бұл жүйелер өрттің алғашқы белгілері пайда болған кезде автоматты түрде сигнал береді, бұл жедел қызметтердің өртті тез анықтап, әрекет етуіне мүмкіндік береді. Өрттің алдын алу үшін ғимараттарда өртке қарсы жабдықтар болуы тиіс. Мысалы, өрт сөндіргіштер, су жабдықтары, құтқару баспалдақтары сияқты құралдар кез келген уақытта қолжетімді болуы керек. Бұл құралдардың техникалық жағдайы үнемі тексеріліп, пайдалану мерзімі өтіп кетпеуіне көз жеткізу қажет. Түркістан қаласындағы ғимараттардың өртке төзімділігін арттыру үшін арнайы материалдар қолданылады. Мысалы, құрылыс кезінде өртке төзімді материалдар, өртке қарсы есіктер мен терезелер орнату арқылы ғимараттардың өртке қарсы қорғанысын күшейтуге болады. Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін мемлекет тарапынан қабылданған құқықтық шаралардың да маңызы зор. Түркістан қаласында өрт қауіпсіздігіне қатысты заңдар мен нормативтік актілердің орындалуын бақылау қатаң жүргізіледі. Қаланың барлық тұрғындары мен кәсіпорындары өрт қауіпсіздігі ережелерін сақтауға міндетті. Бұл ережелерде өрттің алдын алу, өрт кезінде қауіпсіздік шараларын сақтау және алғашқы көмек көрсету туралы нақты талаптар белгіленген. Өрт қауіпсіздігіне қатысты нысандарда үнемі тексерулер жүргізіледі. Бұл тексерулер барысында өртке қарсы құралдардың болуы, өрт қауіпсіздігі ережелерінің сақталуы тексеріледі. Егер қандай да бір заңбұзушылық анықталса, тиісті шаралар қабылданады. Түркістан қаласындағы барлық қоғамдық және жекеменшік нысандар өрт қауіпсіздігі бойынша арнайы лицензия алуға міндетті. Бұл лицензия нысанның өрт қауіпсіздігі талаптарына сәйкес келетіндігін растайды. Өрттің алдын алу үшін тиімді жоспар құру қажет. Түркістан қаласындағы өрт қауіпсіздігі жоспары бірнеше маңызды элементтерден тұрады. Өрттің пайда болуын ертерек анықтау мақсатында қаладағы барлық маңызды нысандарда автоматтандырылған ескерту жүйелері орнатылады. Бұл жүйелер өрттің алғашқы белгілерін анықтап, жедел қызметтерге хабар береді. Өрт кезінде адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін әрбір ғимаратта эвакуация жоспары болуы тиіс. Бұл жоспар адамдарды ғимараттан қауіпсіз түрде шығару жолдарын қамтиды. Барлық тұрғындар мен қызметкерлер эвакуация жоспарымен таныс болуы және өрт жағдайында қалай әрекет ету керектігін білуі керек. Өрт қауіпсіздігі жоспарының тиімділігі жаттығулар мен практикалық сабақтар арқылы тексеріледі. Жыл сайын қаладағы нысандарда өрт жағдайында әрекет етуге арналған жаттығулар өткізіліп, қызметкерлер мен тұрғындар эвакуация және өртті сөндіру дағдыларын шыңдайды. Түркістан қаласында өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етудің негізгі аспектілерінің бірі — қоғамдағы қауіпсіздік мәдениетін арттыру. Қауіпсіздік мәдениеті адамдардың өрттің алдын алу шараларына деген көзқарасын өзгертуге және қауіпсіздік ережелерін сақтауын қамтамасыз етуге бағытталған. Бұл мақсатта бірнеше іс-шаралар жүзеге асырылады. Өрт қауіпсіздігі бойынша ақпараттық буклеттер, жарнамалар, және плакаттар қала көшелерінде, мектептерде және басқа да қоғамдық орындарда орналастырылады. Бұл үгіт-насихат жұмыстары адамдарды өрттің қауіптілігі туралы ақпараттандыруға және оның алдын алу шараларын сақтау қажеттігін түсіндіруге бағытталған. Қаладағы барлық нысандар өрт қауіпсіздігі ережелерін қатаң сақтауға міндетті. Мекеме басшылары мен пәтер иелері кооперативтері өрт қауіпсіздігіне қатысты барлық талаптарды орындап, қажетті құралдарды уақытында жаңартып отыруы керек. Сонымен қатар алдын ала дайындық жұмыстары да маңызды. Осы орайда Түркістан қаласы Төтенше жағдайлар басқармасы, қалалық Газ инспекциясы мамандары және қалалық өрт сөндірушілермен бірлесіп, «Тұрғын үйдегі өрттің алдын алу» және «Улы газдан уланудың алдын алу» мақсатында тұрғындарға профилактикалық үгіт-насихат жұмыстары Түркістан қаласы аумағында қарқынды жүргізуде. Іс-шара барысында 589 тұрғын қамтылып, оларға арнайы дайындалған жадынама парақшалары таратылды. Жалпы Түркістан қаласындағы өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету — қала тұрғындарының өмірін, мүлкін және тарихи-мәдени мұрасын қорғау үшін аса маңызды. Өрттің алдын алу үшін ақпараттық-түсіндіру жұмыстары, техникалық және құқықтық шаралар кешені жүзеге асырылады. Қаладағы өрт қауіпсіздігі профилактикалық шаралары қоғамдағы қауіпсіздік мәдениетін арттыруға, адамдарды өрттің алдын алу ережелерін сақтауға ынталандыруға бағытталған. Өрт қауіпсіздігі тек өрт сөндірушілер мен төтенше жағдай қызметтерінің міндеті емес, бұл — қоғамның әрбір мүшесінің жауапкершілігі. Тұрғындар өздерінің қауіпсіздік мәдениетін жоғарылатып, өрттің алдын алу шараларын сақтаған жағдайда ғана Түркістан қаласы қауіпсіз әрі қолайлы қалаға айналады. Қаладағы өрт қауіпсіздігі шараларының тиімділігі тұрғындардың өзара ынтымақтастығы мен жауапкершілігін арттыру арқылы жүзеге асады, ал бұл өз кезегінде қаладағы жалпы қауіпсіздік деңгейін жоғары деңгейде ұстап тұруға мүмкіндік береді.
Өрт — адамзат өміріндегі ең үлкен қауіптердің бірі. Ол тек мүлікті емес, адам өмірін де, табиғатты да жойып жіберуі мүмкін. Өрттің бір ғана шоқтан басталып, үлкен апатқа айналатыны белгілі. Бұл тілсіз жау — өртпен күресу тек қана өрт сөндірушілердің міндеті емес, ол баршамызға ортақ жауапкершілік болып табылады. Өрттің қауіптілігі — оның тез таралуында және үлкен шығындарға алып келуінде. Өрттің алдын алу, оған қарсы шаралар қолдану тек өрт сөндірушілердің жұмысы емес, әрбір азаматтың міндеті. Өрттің алдын алу үшін әрқайсымыз өрт қауіпсіздігі ережелерін сақтап, осы ережелерді басқаларға түсіндіруге тырысуымыз қажет. Бұл жерде қарапайым шаралар, мысалы, электр құралдарын дұрыс пайдалану, темекі шоқтарын өшіру, отты абайлап жағу сияқты әрекеттер өрттің алдын алуға көп көмектеседі. Өрт кезінде адам өмірі бірінші орында болуы тиіс. Егер өрттің белгілерін байқаған жағдайда дереу өрт сөндіру қызметіне хабарласуымыз қажет. Өрт сөндірушілердің жұмысы өте қауіпті және қиын, сондықтан оларды қолдап, қауіпсіздік шараларын сақтау арқылы оларға көмектесуіміз керек. Олардың батылдығы мен шеберлігі көптеген адамдардың өмірін сақтап қалады, бірақ олардың жұмысы тек өрт сөндірумен ғана шектелмейді, олар апаттың алдын алу үшін де үлкен еңбек сіңіреді. Өрттен зардап шеккен табиғат, жойылған ормандар, және өртенген үйлер — бұл тек көзге көрінетін зардаптар ғана емес, сонымен бірге адамзатқа үлкен ескерту. Әрқайсымыз өзіміздің жауапкершілігімізді түсінгенде ғана, қоғамда қауіпсіздік мәдениетін қалыптастыра аламыз. Бұл мәдениетті қалыптастыру арқылы ғана біз өрттің алдын алып, оның салдарын азайта аламыз. Өрт — тілсіз жау, оны жеңу үшін баршамыздың бірлескен әрекетіміз қажет. Өрттің алдын алу, оған қарсы күресу — әрбір адамның міндеті. Біз өзіміздің және жақындарымыздың өмірін қорғау үшін өрт қауіпсіздігі ережелерін сақтап, бұл бағытта белсенді болуымыз керек. Тек осылай ғана біз өрттен қорғайтын қауіпсіз қоғам құра аламыз.