ТҮРКІСТАНДА 100 ТҰРҒЫН ҮЙГЕ ГАЗ ТАЛДАҒЫШ ҚҰРЫЛҒЫСЫН ОРНАТУ ЖҰМЫСТАРЫ ЖҮРГІЗІЛДІ
Көгілдір отын, яғни табиғи газ – қазіргі заманда энергия көзі ретінде кеңінен қолданылатын маңызды ресурс. Газды тұрғын үйлерде, өнеркәсіпте және ауыл шаруашылығында жылыту, электр энергиясын өндіру және тамақ әзірлеу үшін пайдаланамыз. Ол қоршаған ортаға аз зиян келтіреді және тиімділік деңгейі жоғары болғандықтан, табиғи газ көпшілікке қолайлы энергия көзі ретінде саналады. Алайда, газдың тиімділігі мен қолжетімділігіне қарамастан, көгілдір отыннан келетін қауіп-қатерлер де аз емес. Табиғи газ дұрыс қолданылмаса, ол адамдардың өмірі мен денсаулығына үлкен қауіп төндіруі мүмкін.
Табиғи газды дұрыс пайдаланбау немесе газ жүйелерінің ақауы көптеген қауіпті жағдайларға әкеліп соқтыруы мүмкін. Газдан келетін негізгі қауіп көп. Табиғи газдың ағып кетуі өрттің пайда болуына немесе жарылысқа себеп болуы мүмкін. Газдың ағып кетуі көбінесе ескі немесе зақымдалған газ құбырлары, дұрыс орнатылмаған газ жабдықтары, сонымен қатар газ жүйелерін дұрыс қолданбау салдарынан туындайды. Газдың ашық ауада шығуы немесе тұрғын үй ішінде жиналуы – үлкен қауіптің белгісі. Адамдар мұндай жағдайда газдың иісін сезе отырып, дереу қажетті шараларды қабылдауы керек. Табиғи газдың ауаға араласуы және отпен жанасуы үлкен жарылыстардың немесе өрттің пайда болуына әкелуі мүмкін. Мұндай жарылыстардың салдарынан ғимараттар қирап, адамдардың өмірі мен денсаулығына қауіп төнеді. Газ жүйелерінің сапасыз орнатылуы немесе оны дұрыс қолданбау жарылыстарға алып келетін басты себептердің бірі. Көгілдір отынның басты қауіпті жақтарының бірі – адамдардың газбен улануы. Табиғи газ иіссіз болғандықтан, оның ағып кетуін байқау қиын. Осы себептен адамдар үй ішінде газдың жиналып қалуының салдарынан улануы мүмкін. Газдың ағып кетуінен әсіресе түнгі уақытта адамдардың сезбей қалуы және улануы жиі кездеседі. Сондықтан газ детекторларын орнату – адамдардың өмірін сақтап қалудың тиімді жолы. Газдың толық жанбауы көмірқышқыл газының бөлінуіне алып келеді. Көмірқышқыл газы да өте қауіпті, себебі ол адам ағзасына зиян келтіріп, улануға себеп болады. Бұл газ иіссіз және түссіз болғандықтан, оны байқау қиын. Адамдар мұндай газбен уланғанда бас айналу, әлсіздік, жүрек айну белгілерін сезінеді. Көгілдір отыннан келетін қауіптерді азайту үшін белгілі бір қауіпсіздік ережелерін сақтау қажет. Табиғи газды қауіпсіз пайдалану үшін келесі шараларды қабылдау ұсынылады. Газ жүйелерін тек арнайы мамандар ғана орнатуы тиіс. Газ жабдықтарының дұрыс орнатылуы және оның барлық қауіпсіздік стандарттарына сай болуы маңызды. Құрылғыларды тексеріп, ақауларды уақытында жөндеп отыру қажет. Газдың ауаға шығып кеткенін уақытылы анықтау үшін газ детекторларын орнату керек. Бұл құралдар газдың аз мөлшерде жиналып қалғанын да анықтап, тұрғындарды ескертуге көмектеседі. Газ детекторлары газдың иісін сезбей қалу қауіпін азайтып, адамның өмірін сақтап қалуға мүмкіндік береді. Газ жабдықтары қолданылатын бөлмелерде желдету жүйесі дұрыс жұмыс істеуі тиіс. Газдың жиналуының алдын алу үшін бөлмелерде желдеткіш жүйелерді орнату қажет. Бұл ауа алмасуды қамтамасыз етіп, газдың жиналу қаупін төмендетеді. Газ қауіпсіздігі туралы тұрғындарды ақпараттандыру — маңызды қадамдардың бірі. Тұрғындар газды қауіпсіз пайдалану ережелерін, газ жабдықтарын дұрыс қолдану жолдарын және төтенше жағдайларда не істеу керектігін білуі керек. Ақпараттық кампаниялар, тренингтер, брошюралар арқылы халықтың газ қауіпсіздігі жөніндегі білімін арттыру қажет. Егер газдың ағып кеткені анықталса, тұрғындар дереу газды өшіруі, есік-терезелерді ашып, бөлмені желдетуі және өрт қауіпсіздігін сақтауы керек. Электр құралдарын қосу немесе ажырату, ашық отты қолдану – газдың жарылуына себеп болуы мүмкін, сондықтан бұл әрекеттерден аулақ болу қажет. Газдың ағып кеткені туралы дереу газ қызметіне хабарлау қажет. Қазіргі уақытта газ қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін заманауи технологиялар мен автоматтандырылған жүйелер кеңінен қолданылады. Бұл технологиялар адамдарға газдың қауіптілігін дер кезінде анықтап, қажетті шараларды қабылдауға мүмкіндік береді. Газ детекторлары газдың ағып кеткенін автоматты түрде анықтап, тұрғындарға дыбыстық сигнал береді. Бұл сенсорлар табиғи газдың немесе көмірқышқыл газының концентрациясы белгілі бір деңгейден асқанда, тұрғындарға ескерту жасайды. Мұндай технологиялар адамдардың қауіпсіздігін арттырады және газбен уланудың алдын алады. Ақылды үйлерде қолданылатын жүйелер газ жабдықтарының жұмысын бақылай алады. Мысалы, газдың ағып кеткенін анықтаған кезде автоматты түрде газ жабдықтарын өшіруге немесе желдеткішті қосуға мүмкіндік береді. Бұл жүйелер қауіпсіздік деңгейін арттырып, адамның қатысуынсыз төтенше жағдайдың алдын алуға көмектеседі. Көмірқышқыл газының жиналуы да өте қауіпті, сондықтан осы газды анықтайтын арнайы детекторлар орнату қажет. Олар газдың концентрациясын анықтап, қауіп деңгейі жоғарылаған кезде дыбыстық және визуалды сигналдар береді. Осы орайда, Түркістан қаласы Төтенше жағдайлар басқармасы және қалалық әкімшіліктің үйлестіруімен демеушілер тарапынан қаржыландырылып 100 дана газқағарлар (газосигнализатор) құрылғысы алынып бүгінгі таңда қалалық газ инспекциясы, «QazaqGaz» мамандары, еріктілер және қаламызға белгілі блогерді тарта отырып құрылғыны тұрғындарға кеңінен түсіндіре отырып орнату жұмыстары жүргізілді. Жалпы іс-шара барысында 100 тұрғын үйге газ талдағыш құрылғысын орнату жұмыстары жүргізілді. Көгілдір отын — қазіргі қоғамда кеңінен қолданылатын және тиімді энергия көзі. Бірақ оның қауіпсіздігіне немқұрайлы қарау үлкен қиындықтарға алып келуі мүмкін. Газдан келетін қауіптерді азайту үшін тұрғындар газды қолдану ережелерін біліп, қауіпсіздік шараларын қатаң сақтауы керек. Газ жабдықтарын дұрыс орнату, тексеріп отыру, газ детекторларын қолдану, бөлмені желдету сияқты шаралар адамдардың өмірі мен денсаулығын қорғауға мүмкіндік береді. Қауіпсіздік — әрбір адамның жеке жауапкершілігінде. Табиғи газды қауіпсіз пайдалану арқылы ғана біз өзіміздің және жақындарымыздың өмірін қорғап, қауіпсіз өмір сүруді қамтамасыз ете аламыз. «Көгілдір отыннан келетін қауіп көп» деген сөзді ұмытпай, әрбір тұрғын газ қауіпсіздігін сақтау қажеттілігін түсінуі керек. Тек осылай ғана біз қоғамымыздың қауіпсіздігі мен тұрақтылығын қамтамасыз ете аламыз. Жылу маусымы — әрбір үйде жайлылық пен жылы ортаны қамтамасыз ететін кезең. Алайда бұл маусымда адамдардың жайлы өмір сүруі үшін қауіпсіздік шараларын сақтау өте маңызды. Тұрғын үйлерде жылу жүйелерін дұрыс пайдалану және сақтық шараларын елемеу — түрлі төтенше жағдайлардың орын алуына себеп болуы мүмкін. Сондықтан жылу маусымында қауіпсіздікті сақтау — әрбір азаматтың міндеті. Жылу маусымында басты назар аударатын мәселелердің бірі — газ жабдықтарының қауіпсіздігі. Газ плиталары мен қазандықтарды қолданған кезде сақтық шараларын қатаң сақтау керек. Газдың дұрыс жанбауы немесе ағып кетуі ауыр зардаптарға алып келуі мүмкін. Газдың иісін байқаған жағдайда дереу оны өшіріп, бөлмені желдету қажет. Бұл шаралар адам өмірі мен мүлкін сақтауға көмектеседі. Электр жылытқыштарды қолдану да үлкен сақтықты талап етеді. Электр құралдарын шамадан тыс жүктемеу, оларды түнде немесе үйде ешкім болмаған кезде қосулы қалдырмау өте маңызды. Сонымен қатар, электр сымдарының сапасы мен олардың жарамдылығын тексеріп отыру да қажет. Қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін тек сертификатталған және сапалы жабдықтарды пайдалану керек. Жылу маусымында өрт қауіпсіздігіне де ерекше көңіл бөлу керек. Пештерді, каминдерді қолданған кезде олардың дұрыс жұмыс істеп тұрғанына көз жеткізу керек. Пештің маңайына жанғыш материалдарды қоюдан аулақ болу қажет. Сонымен қатар, балалардың жылу құрылғыларына жақын болуын бақылап, оларды қауіпсіздік ережелеріне үйрету — ата-аналардың басты міндеті. Жалпы алғанда, жылу маусымында қауіпсіздікті сақтау тек арнайы қызметтердің ғана емес, сонымен бірге әрбір тұрғынның жеке жауапкершілігінде. Үйімізді жылыту — оны жайлы ету ғана емес, ең алдымен қауіпсіздігімізді қамтамасыз ету екенін ұмытпауымыз керек. Баршамыздың сақтық шараларын қатаң сақтап, қауіпсіздікке үлкен көңіл бөлуіміз — қоғамның жалпы қауіпсіздігін қамтамасыз етудің негізгі шарты.