ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙ ҚЫЗМЕТІ БОЙЫНША ҮЗДІКТЕР АНЫҚТАЛДЫ
Өрт сөндірушілер — қоғамның ең батыл да ер жүрек қызметкерлері болып саналады. Олар төтенше жағдайларда адамдардың өмірін құтқаруға, мүліктерді сақтау мен апаттардың алдын алуға бағытталған қызметті атқарады. Өрт сөндірушілердің кәсіби деңгейін арттыру және олардың төтенше жағдайларға дайындық қабілетін жетілдіру мақсатында арнайы өрт сөндіру жарыстары ұйымдастырылады. Бұл жарыстардың маңыздылығы жоғары, себебі олар тек физикалық дайындықты ғана емес, сонымен бірге тактикалық дағдыларды, бірлесіп жұмыс істеу қабілетін және қызметкерлердің психологиялық тұрақтылығын арттыруға бағытталған.
Осы орайда, Түркістан қаласында үстіміздегі аптада Төтенше жағдайлар департаменті облыстың өрт сөндіру бөлімдері арасында «Газ-түтінінен қорғау қызметінің үздік буыны» жарысын өткізді. Байқауға барлығы 19 команда қатысты. Практикалық бөлімнің міндетіне бақылау тексеруін жүргізу, шинаны жиектеу, автокөлікті сүйрету, оқу мұнарасының 3-қабатының терезесіне үш иінді баспалдақпен көтерілу, зардап шегушіні түсіру, нысананы сумен толтыра отырып АЦ-дан күштер мен құралдарды өрістету кірді. Аталған жарысты Түркістан қаласындағы №41 МӨСБ жалпыкомандалық 1-ші орынға ие болды, 2-орынды Түркістан қаласындағы № 39 МӨСБ, 3-орынды Түркістан қаласындағы № 1 МӨСБ иеленді. Жалпы өрт сөндіру жарыстарының негізгі мақсаты — өрт сөндірушілердің кәсіби деңгейін жоғарылату, тәжірибе алмасу және қызметкерлердің физикалық және психологиялық дайындығын жақсарту болып табылады. Бұл жарыстар көптеген бағыттарды қамтиды. Өрт сөндірушілердің қызметі көп жағдайда үлкен физикалық күш талап етеді. Жарыстар олардың күш, ептілік және төзімділігін тексеруге және жетілдіруге мүмкіндік береді. Бұл дайындық олардың нағыз өрт кезінде тиімді әрекет ету қабілеттерін арттырады. Өрт сөндіру барысында тактикалық тұрғыдан дұрыс шешім қабылдау өте маңызды. Жарыстар кезінде өрт сөндірушілер әртүрлі сценарийлерде әрекет етуге жаттығып, тактикалық дағдыларын шыңдайды. Бұл дағдылар олардың апатты жағдайларда тез және дұрыс шешім қабылдауына ықпал етеді. Өрт сөндіру жұмыстары ұжымдық сипатта болады, сондықтан командалық жұмыстың үйлесімділігі ерекше маңызды. Жарыстар барысында командалар өзара үйлесімділікті пысықтайды, бұл нақты жағдайларда тиімді қызмет көрсетуге ықпал етеді. Төтенше жағдайлар кезінде психологиялық тұрақтылық өрт сөндірушілер үшін маңызды қасиет болып табылады. Жарыстар қатысушыларды жоғары стресс жағдайында әрекет етуге және қысым кезінде шешім қабылдауға дайындайды. Өрт сөндіру жарыстарының бірнеше түрі бар, олардың әрқайсысы өз ерекшеліктеріне ие. Ең танымал түрлеріне келсек құтқару жарыстары — бұл жарыстарда өрт сөндірушілер белгілі бір уақыт ішінде адамдарды құтқару, оларға алғашқы көмек көрсету, және қауіпті аймақтан алып шығу тапсырмаларын орындайды. Мұнда қатысушылардың ептілігі мен жедел әрекет ету қабілеттері тексеріледі. Өрт сөндіру техникаларын пайдалану жарыстары — бұл жарыстарда өрт сөндірушілер арнайы техника мен жабдықтарды пайдалану дағдыларын көрсетеді. Мысалы, өрт гидранттарын орнату, су айдау, өрт сөндіру баспалдақтарын пайдалану сияқты міндеттер қойылады. Ал командалық жарыстарда бірнеше өрт сөндірушіден құралған топтар бірлесе жұмыс істеп, өртті сөндіру немесе апатты жағдайды жою мақсатында әрекет етеді. Мұнда команданың үйлесімділігі мен бірлескен іс-қимылдары бағаланады. Өрт сөндіру жарыстары тек өрт сөндірушілердің кәсіби дағдыларын арттырумен ғана шектелмейді, олар сонымен қатар қоғам үшін де ерекше маңызға ие. Жарыстар қоғамның қауіпсіздік мәдениетін арттыруға, халықтың өрт қауіпсіздігі туралы білімін тереңдетуге көмектеседі. Өрт сөндіру жарыстары арқылы қоғам мүшелері өрт қауіпсіздігі ережелері туралы көбірек ақпарат алады. Бұл жарыстарды тамашалаған адамдар өрттің қалай сөндірілетіні, қауіпті жағдайлардан қалай сақтану керектігі туралы біле алады. Өрт сөндірушілердің батылдығы мен кәсіби шеберлігі басқа азаматтарға үлгі бола алады. Жарыстар кезінде олардың көрсеткен ерлігі мен шеберлігі жастарды осы мамандыққа қызықтырып, болашақ өрт сөндірушілердің қатарын толықтыруға ықпал етеді. Жарыстардың өткізілуі арқылы қоғамдағы әртүрлі құрылымдар мен мекемелер төтенше жағдайларға дайын болу қажеттігін түсінеді. Бұл өз кезегінде жалпы қауіпсіздік деңгейін арттыруға мүмкіндік береді. Өрт сөндіру — бұл тек физикалық жұмыс қана емес, сонымен қатар жоғары психологиялық қысым жағдайында шешім қабылдауды талап ететін кәсіп. Өрт сөндірушілер қауіпті жағдайларда адамдардың өмірі мен мүлкін сақтап қалу үшін әрекет етеді. Сондықтан олардың психологиялық дайындық деңгейі ерекше маңызды. Жарыстар осы тұрғыдан алғанда психологиялық төзімділікті арттыруға мүмкіндік береді. Жарыстар кезінде өрт сөндірушілер өздерінің шектеулерін сынап көреді, стресс жағдайында қалай әрекет ету керектігін үйренеді. Мұндай тәжірибе оларды төтенше жағдайларда шапшаң және дұрыс шешім қабылдауға дайындайды. Сонымен қатар, жарыстар психологиялық қолдауды да қамтамасыз етеді, себебі өрт сөндірушілер ұжымда бір-біріне қолдау көрсетіп, қиындықтарды бірге еңсереді. Өрт сөндіру жарыстары халықаралық деңгейде де кеңінен таралған. Әлемнің көптеген елдерінде өрт сөндірушілер арасында түрлі жарыстар өткізіліп, оларға қатысу арқылы тәжірибе алмасу мүмкіндігі беріледі. Қазақстан да осы үрдіске қосылып, өрт сөндірушілердің кәсіби деңгейін арттыруға бағытталған іс-шараларды ұйымдастырып келеді. Халықаралық жарыстарға қатысу арқылы қазақстандық өрт сөндірушілер шетелдік әріптестерінің тәжірибесін зерттеп, жаңа технологиялар мен әдістерді өз тәжірибелеріне енгізеді. Бұл олардың кәсіби деңгейін арттыруға және төтенше жағдайларда әрекет ету қабілетін жетілдіруге ықпал етеді. Қазақстандағы өрт сөндіру жарыстары да қоғамның назарын аударып, өрт қауіпсіздігіне деген жауапкершілікті арттырады. Бұл жарыстар өрт сөндірушілердің дайындық деңгейін тексерумен қатар, халықты да төтенше жағдайлардан сақтануға үйретеді. Өрт сөндіру жарыстары — өрт сөндірушілердің кәсіби деңгейін арттыруға, физикалық және психологиялық дайындықтарын жетілдіруге, сондай-ақ қоғамның қауіпсіздік мәдениетін дамытуға бағытталған маңызды шаралар. Бұл жарыстар арқылы өрт сөндірушілер өз шеберліктерін шыңдап, төтенше жағдайларда тиімді әрекет етуге дайын болады. Сонымен қатар, қоғам үшін де бұл жарыстардың маңызы зор, себебі олар қауіпсіздік мәдениетін арттырып, халықтың өрт қауіпсіздігі туралы білімін тереңдетеді. Өрт сөндіру жарыстарының маңызы тек кәсіби тұрғыда ғана емес, сондай-ақ қоғамдық тұрғыда да жоғары. Бұл жарыстар өрт сөндірушілерге өздерінің шектеулерін анықтауға, тәжірибе жинақтауға, және ұжымдық рухты күшейтуге мүмкіндік береді. Өрт сөндірушілердің батылдығы мен ерлігі тек жарыстарда ғана емес, сонымен бірге күнделікті қызмет барысында да көрініс тауып, қоғамның оларға деген құрметі мен сенімін арттырады.
Өрт сөндіруші мамандығы адамзат қоғамындағы ең маңызды және құрметке лайық қызметтердің бірі болып саналады. Бұл мамандық тек қана өртті сөндірумен ғана шектелмейді, сонымен бірге адамдардың өмірін, денсаулығын және мүлігін қорғаумен байланысты. Өрт сөндірушілер әр күн сайын қауіпті және ауыр жағдайда жұмыс істейді, олардың міндеті тек өрттің таралуын тоқтату емес, сонымен бірге адамдарды құтқару, қауіпті апаттардың салдарын жою, және түрлі төтенше жағдайларда көмек көрсету болып табылады. Өрт сөндіруші мамандығының маңыздылығы қоғамдағы әрбір адамның қауіпсіздігін қамтамасыз етумен тікелей байланысты. Өрт сөндірушілер табиғи апаттар, техногендік авариялар, және басқа да төтенше жағдайларда адамдарға көмектеседі. Олар өздерінің білімі, дағдылары және тәжірибесі арқылы төтенше жағдайлар кезінде тиімді әрекет етіп, апаттың салдарын мүмкіндігінше азайтуға тырысады. Өрт сөндірушілердің жұмысы тек кәсіби дайындық пен техникалық біліктілікке ғана емес, сонымен бірге психологиялық төзімділікке де негізделеді. Олар адамдарды құтқару үшін өз өмірлерін қатерге тігеді, сондықтан бұл мамандықтың қоғамда маңыздылығы зор. Өрт сөндірушілердің батылдығы, жылдам шешім қабылдау қабілеті, және төтенше жағдайларда әрекет етуге деген дайындығы адамдардың өмірі мен мүлкін сақтау үшін аса маңызды. Өрт сөндіруші болу үшін арнайы білім мен кәсіби дайындық қажет. Өрт сөндірушілер арнайы оқу курстарынан өтіп, өрт қауіпсіздігі, химиялық және физикалық қауіпті жағдайлар, құтқару техникасы және алғашқы медициналық көмек көрсету туралы білім алады. Сонымен қатар, олардың физикалық дайындық деңгейі жоғары болуы керек, себебі бұл мамандық үлкен физикалық күш-жігерді талап етеді. Өрт сөндірушілер күн сайын қауіпті жағдайларға тап болады. Олардың жұмысы әрдайым өмірге қауіпті болуы мүмкін, себебі өрт кезіндегі жоғары температура, уытты түтін, химиялық қауіпті заттар, және құрылыс құрылымдарының құлауы сияқты қауіптер жиі кездеседі. Бұл қауіптерді еңсеру үшін өрт сөндірушілердің арнайы жабдықтары, қорғаныс киімдері және кәсіби дағдылары болуы керек. Өрт сөндірушілер үшін ең қауіпті жағдайлардың бірі — улы түтін. Өрт кезінде пайда болатын түтін өрт сөндірушілердің демалуына кедергі келтіреді және улану қаупін тудырады. Сондықтан өрт сөндірушілер арнайы респираторлар мен газға қарсы маскаларды пайдаланады. Бұдан басқа, олар әртүрлі қауіпті заттармен жұмыс істегенде химиялық қорғаныс костюмдерін кию арқылы өздерін қорғауға тырысады. Өртті сөндіру кезінде өрт сөндірушілер тек жалынмен ғана емес, сонымен қатар құрылыстардың құлау қаупімен де күреседі. Мысалы, өрт кезінде ғимараттың құрылымдық элементтері әлсіреп, кез келген уақытта құлауы мүмкін. Сондықтан өрт сөндірушілер ғимарат ішіне кіру кезінде өте сақ болуы керек, олардың әрбір қадамы қауіпті болуы мүмкін. Өрт сөндірушілердің жұмысы үлкен психологиялық қысым жағдайында өтеді. Олар адамдарды құтқару үшін өмірлерін қатерге тігеді, бұл олардан жоғары психологиялық тұрақтылықты талап етеді. Өрт сөндірушілер жиі стресстік жағдайларда жұмыс істейді, олар тез және дұрыс шешім қабылдау үшін психологиялық жағынан мықты болуы керек. Психологиялық дайындықты жетілдіру мақсатында өрт сөндірушілер арнайы тренингтерден өтеді. Олар стресс жағдайында өз эмоцияларын басқаруды, үрейге берілмеуді, және тез арада дұрыс шешім қабылдауды үйренеді. Сонымен қатар, өрт сөндірушілер бір-біріне қолдау көрсетіп, қиын жағдайларда ұжымдық рухты сақтауға тырысады. Бұл олардың жұмыс тиімділігін арттырып, қауіпті жағдайларда аман қалуға көмектеседі.