СУ АЙДЫНДАРЫНДАҒЫ ҚАУІПСІЗДІК МӘСЕЛЕЛЕРІ БОЙЫНША АҚПАРАТТЫҚ-ТҮСІНДІРМЕ ЖҰМЫСТАРЫ ӨТТІ
Қыс мезгілінде табиғат ерекше сұлулыққа ие болып, адамдардың көңілін өзіне баурап алады. Қарлы алқаптар мен мұз қабаты адамдарды серуендеуге, балық аулауға және басқа да белсенді демалыс түрлеріне тартатыны сөзсіз. Алайда қысқы су айдындары тек сұлулықпен ғана емес, үлкен қауіптілікпен де ерекшеленеді. Қатпаған немесе жұқа мұз қабаты, күтпеген жағдайда суға батып кету қаупі – осылардың барлығы қыс мезгіліндегі су айдындарында қауіпсіздік шараларын сақтаудың маңызды екендігін көрсетеді. Қыс мезгілінде мұздың қалыңдығы мен тұрақтылығы ауа райына байланысты өзгереді. Мұздың жұқа немесе толық қата қоймаған кезеңдері өте қауіпті болып табылады. Мұздың тұрақтылығы оның түсінен-ақ байқалады: қатты, тығыз мұз әдетте көкшіл немесе мөлдір болып келеді. Ал ақ немесе күңгірт мұздар оның әлсіздігін көрсетеді. Тұрғындар мұзға шығу алдында оның тұрақтылығын тексеріп, жұқа мұздың үстінде серуендеуден немесе балық аулаудан аулақ болуы керек.
Қауіпсіздік шараларына келсек, мұздың үстіне шығу алдында оның қалыңдығын тексеру маңызды. Мұздың қалыңдығы адам салмағын көтеру үшін кем дегенде 10-12 см болуы керек, ал көлікпен өту үшін 30 см-ден аса қалыңдық қажет. Мұзды таяқ немесе басқа құралмен тексеріп, оның тұрақтылығына көз жеткізу керек. Мұздың үстіне шығу кезінде жалғыз жүруден аулақ болу керек. Бірнеше адам бірге жүрген жағдайда бір-біріне көмек көрсету мүмкіндігі артады. Мұндай жағдайда адамдар арасында қауіпсіз қашықтық сақталуы тиіс. Мұздың үстінде жарықшақтар, ағаш бұтақтары, немесе күңгірт бөліктер болса, бұл оның әлсіздігін көрсетеді. Мұндай мұздан аулақ болу және қауіпсіздік үшін тек қатты, тығыз мұздың үстінде ғана жүру керек. Су айдындарында жүргенде құтқару жилетін кию маңызды. Сонымен қатар, өзіңізбен бірге арқан немесе ұзын таяқ алу – күтпеген жағдайларда адамдарды құтқару үшін қажет болуы мүмкін. Балық аулау кезінде мұндай құралдардың болуы әсіресе маңызды. Қысқы су айдындары балалар үшін үлкен қызығушылық тудырады, бірақ мұндай жерлерде олардың қауіпсіздігіне ерекше назар аудару қажет. Балалардың мұздың үстінде жалғыз жүруіне рұқсат бермеу керек және оларды әрдайым бақылауда ұстау қажет. Көктем мезгіліне жақындағанда мұз еріп, әлсіздене бастайды. Мұндай уақытта мұзға шығу аса қауіпті болып табылады. Ерте көктемде мұздың қалыңдығы көзге көрінгенімен, оның құрылымы әлсіз болады, сондықтан мұздың үстіне шығудан бас тарту керек. Мұздың үстінде жүргенде күтпеген жағдай орын алса, дереу дұрыс әрекет ету қажет. Егер мұз жарылып, суға түсіп кетсеңіз, ең алдымен сабырлы болуға тырысыңыз. Қолыңызды мұздың шетіне қойып, денеңізді көлденең күйде ұстап, мұздың үстіне шығуға тырысыңыз. Мұздың үстіне шыққаннан кейін сырғанап алға жылжып, қауіпсіз жерге шығу керек. Су айдынында басқа адам көмекке мұқтаж болса, оған арқан немесе ұзын таяқ беру арқылы көмектесіңіз. Ешқандай жағдайда суға түскен адамға жақындап, оған қол созып, тартуға тырыспаңыз, себебі мұздың әлсіз бөліктері сіздің де құлап кетуіңізге себеп болуы мүмкін. Осы орайда, Түркістан қаласы Төтенше жағдайлар басқармасы және қалалық жастар орталығының еріктілерімен, қала аумағындағы балық аулау құралдары дүкендерінде «Қыс мезгілінде мұздағы және су айдындарында балық аулау кезіндегі қауіпсіздік шараларын сақтау» бойынша түсіндірме жұмыстары жүргізіп, арнайы жадынамалар таратты. Қыс мезгіліндегі су айдындарында қауіпсіздік шараларын сақтау — әрбір адамның міндеті. Мұздың үстінде серуендеу немесе балық аулау кезінде сақтықты сақтау арқылы қауіпті жағдайлардың алдын алуға болады. Мұздың қалыңдығын тексеру, құтқару құралдарын қолдану, балаларға ерекше назар аудару сияқты қарапайым ережелер — сіздің өміріңізді және жақындарыңыздың өмірін қауіптен сақтайды. Сондықтан қысқы су айдындарындағы қауіпсіздік шараларын сақтау — баршамыздың ортақ міндетіміз. Қауіпсіздік ережелерін ұстану арқылы біз қыстың сұлулығын қауіпсіз әрі жайлы түрде тамашалай аламыз. Су айдындары табиғаттың әсемдігі мен тазалығын бейнелегенмен, олар үлкен қауіп пен қатерге де толы. Өзендер, көлдер, теңіздер – адамдардың демалыс орнын, су спортымен айналысу немесе балық аулау мүмкіндігін ұсынатын әдемі мекендер. Алайда су айдындарына деген құрмет пен абайлықты сақтау керек, себебі олар адам өміріне үлкен қатер төндіруі мүмкін. Судың басты қауіп-қатері – оның күш-қуаты мен тұрақсыздығында. Көп адамдар су айдындарын әдетте жайлы және қауіпті емес деп санайды, бірақ судың астындағы ағындар мен құйындар көбінесе көзге көрінбейтін қатерлерге айналуы мүмкін. Көптеген өзендерде ағындар өте күшті болып, жүзушіні немесе қайықта отырған адамды күтпеген жерден алып кетеді. Сонымен қатар, су астындағы жасырын кедергілер – тастар, балдырлар, су ағаштары адамдардың өміріне тікелей қауіп төндіреді. Суға түскен кезде адамдардың жиі жіберетін қателігі – өз күшіне тым сенімді болу. Қыс мезгілінде мұздың үстіне шыққанда оның жұқалығын ескермеу, жаз мезгілінде суда жүзу кезінде өз шеберлігіне тым сену – мұндай қателіктер көбінесе қайғылы жағдайларға алып келеді. Мұз жұқа болған кезде немесе ол толық қатпаған болса, адамдар оны байқамай мұздың астына түсіп кетуі мүмкін. Сонымен қатар, жазда ағын суға түсу кезінде адамдардың өз жүзу шеберлігін асыра бағалап, суға батып кету қаупі де жоғары. Су айдындарындағы қауіптерді азайту үшін әрбір адам сақтық шараларын қатаң сақтауы керек. Мысалы, суда жүзу кезінде құтқару жилетін кию, топпен жүзу және арнайы белгіленген орындарда ғана суға түсу арқылы қауіпсіздікті арттыруға болады. Балық аулаушылар мен қайықта жүзетіндер үшін де арнайы ережелер бар: қайықтың тұрақтылығын тексеру, құтқару құралдарын қолдану және ауа райы болжамына назар аудару – осының бәрі қауіпті жағдайлардан аулақ болуға көмектеседі. Балалардың су айдындарында қауіпсіздігін қамтамасыз ету ерекше маңызды. Балаларды суға бақылаусыз жіберуге болмайды, олардың суда ойнауы немесе жүзуі ата-аналардың бақылауында болуы тиіс. Балаларға судағы қауіп-қатер туралы түсіндіру, оларды алғашқы көмек көрсетуге үйрету – ата-аналардың басты міндеті. Балаларға судың тек сұлулық емес, сондай-ақ күтпеген қауіптілігі бар екенін түсіндіріп, оларды абай болуға үйрету қажет. Қорытындылай келе, су айдындары табиғаттың ерекше байлығы мен сұлулығы бола отырып, үлкен қауіп пен қатер төндіруі мүмкін. Судағы қауіпсіздік шараларын сақтау арқылы ғана біз осы әсем мекендердің рахатын көруге мүмкіндік аламыз. Өзімізді және жақындарымызды судағы күтпеген қауіптерден қорғау – әрқайсымыздың міндетіміз. Су айдындарының әсемдігін тамашалау үшін, олардың қаупін де ескеріп, жауапкершілікпен қарауымыз керек.
Айта кетейік, Түркістанда жүзеге асырылып жатқан қауіпсіздік шаралары тұрғындардың жайлылығы мен қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған маңызды қадамдардың бірі болып табылады. Түркістан қаласында жүзеге асып жатқан қауіпсіздік шараларының бірі – өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етуге арналған іс-шаралар. Қалада өртке қарсы қызметтердің дайындығын күшейту мақсатында арнайы оқу-жаттығу жиындары ұйымдастырылып, өрт қауіпсіздігі жөніндегі түсіндіру жұмыстары жүргізілуде. Бұл іс-шаралар тұрғын үйлер мен қоғамдық орындардың өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, халықтың қауіпсіздік мәдениетін арттыруға бағытталған. Өртке қарсы қызметтер қажетті құрал-жабдықтармен қамтамасыз етіліп, құтқарушылардың шұғыл әрекет ету дайындығы тексерілуде. Сонымен қатар, Түркістан қаласында жол-көлік оқиғаларының алдын алу үшін бірқатар шаралар қабылдануда. Қалада жаңа бағдаршамдар мен жол белгілері орнатылып, көлік қозғалысын реттеудің заманауи жүйелері енгізілуде. Жаяу жүргіншілер өткелдері мен қауіпсіздік жолақтары белгіленіп, қоғамдық көлік аялдамалары жақсартылды. Бұл шаралардың барлығы тұрғындардың және қала қонақтарының қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, жол-көлік апаттарының санын азайтуға ықпал етеді. Түркістанда табиғи апаттардың алдын алу шаралары да қолға алынған. Қала әкімшілігі су тасқыны, жел, зілзала сияқты төтенше жағдайлардың алдын алу үшін төтенше жағдайлар қызметімен бірге жұмыс істеуде. Су тасқынының алдын алу үшін арықтар мен су жүйелері тазартылып, жаңарту жұмыстары жүргізілді. Қаладағы төтенше жағдайлар қызметі тұрғындарды төтенше жағдайлар кезіндегі әрекеттерге үйретіп, қажетті құралдармен жабдықталуда. Бұл шаралар қаланың табиғи апаттарға дайындық деңгейін арттырып, қауіп-қатерлерді азайтуға бағытталған. Қауіпсіздік мәдениетін қалыптастыру мақсатында Түркістан қаласында халықпен ақпараттық-түсіндіру жұмыстары да жүргізілуде. Қалада мектептерде, жоғары оқу орындарында және қоғамдық мекемелерде қауіпсіздік бойынша лекциялар мен тренингтер өткізіліп, тұрғындарға төтенше жағдайлар кезіндегі әрекеттер туралы ақпарат берілуде. Бұл шаралар халықтың төтенше жағдайларға дайындығын арттырып, олардың қауіпсіздік деңгейін қамтамасыз етуге үлкен үлес қосады. Қорыта айтқанда, Түркістан қаласында жүзеге асырылып жатқан қауіпсіздік шаралары қаланың дамуы мен тұрғындардың өмір сүру сапасын жақсартуға бағытталған маңызды қадамдар болып табылады. Өрт қауіпсіздігі, жол қозғалысы қауіпсіздігі, табиғи апаттарға дайындық және халықтың қауіпсіздік мәдениетін арттыруға бағытталған жұмыстар – Түркістанды қауіпсіз әрі жайлы қалаға айналдыру үшін жасалып жатқан шаралардың бір бөлігі. Қаланың қауіпсіздігіне назар аудару – тұрғындар мен қонақтардың жайлылығы мен тұрақтылығының кепілі болып табылады.