ҚҰТҚАРУШЫЛАР КҮНІ ҚАРСАҢЫНДА ҮЗДІК МАМАНДАР МАРАПАТТАЛДЫ

Түркістан қаласында Түркістан облысы ТЖД бастығы полковник А.Төлешев төрағалығымен «19 қазан – Құтқарушылар күні» мерекесіне орай салтанатты іс-шара өткізіліп, азаматтық қорғау ардагерлері мен қызметкерлері азаматтық қорғау органының дамуына қосқан үлестері үшін төсбелгі және алғыс хаттармен марапатталды. Марапат биігінен көрінгендердің қатарында Түркістан қаласы Төтенше жағдайлар басқармасының қызметкерлері де бар. Жалпы төтенше жағдайлар саласы үлкен жауапкершілікті талап етеді. Қауіпті қызмет кез келген тосын жағдайдың алдын алып, зардабын жоюға үлкен күш жұмсайды. Апатқа ұшырағандарды құтқарып, алғашқы жәрдем көрсетеді. Бүгінде құтқарушылар төтенше жағдайларды жою жұмыстарына қатысуға дайын болу үшін арнайы, медициналық, психологиялық әзірлігін, авариялық-құтқару құрылымдарының құрамындағы қызмет дағдыларын үнемі жетілдіріп отырады. Құтқарушылардың жұмысы өз өміріне қауіпті болып келеді. Дегенмен олардың алға қойған басты міндеті – халықтың тыныш өмірін, тұрмыстағы, өндірістегі қауіпсіздігін қамтамасыз етіп, апаттық жағдайға жол бермеу.

Құтқарушылар — адам өмірін, денсаулығын және мүлкін қорғау үшін жанқиярлықпен қызмет ететін ерекше мамандық иелері. Олардың жұмысы тек физикалық күш-жігерді ғана емес, сонымен қатар үлкен жауапкершілікті, кәсіби дайындықты және психологиялық тұрақтылықты талап етеді. Құтқарушылар әртүрлі апаттар мен төтенше жағдайлар кезінде алдыңғы қатарда жүреді, адамдарды қауіпті аймақтардан алып шығып, олардың амандығын қамтамасыз етеді. Құтқарушылардың жұмысы өте ауыр, себебі олар күн сайын түрлі апаттармен, табиғи және техногендік төтенше жағдайлармен бетпе-бет келеді. Олардың жұмысы физикалық күш-жігер мен жанқиярлықты ғана емес, сонымен қатар үлкен психологиялық қысымға төзуді талап етеді. Құтқарушылардың міндетіне су тасқыны, жер сілкінісі, өрт, жол-көлік апаттары және басқа да апаттардың салдарын жою кіреді. Құтқарушылардың ең басты қиындығы — төтенше жағдайларда жедел әрекет ету. Олар апаттың ауқымын, жағдайдың күрделілігін тез бағалап, қажетті шешімдерді жылдам қабылдауы керек. Мұндай жағдайда қателесу мүмкіндігі өте аз, себебі бір ғана қате шешім адам өміріне қауіп төндіруі мүмкін. Сондықтан құтқарушылардың жұмысында тек кәсіби біліктілік қана емес, сонымен қатар тез ойлау қабілеті де үлкен рөл атқарады. Құтқарушылар жұмыс барысында физикалық және психологиялық ауыртпалыққа тап болады. Өрт, су тасқыны, химиялық апаттар сияқты жағдайларда олар өздерінің денсаулығына қауіп төніп тұрса да, зардап шеккендерге көмектесуге ұмтылады. Бұл олардың кәсібилігі мен жанқиярлық қасиеттерінің жоғары деңгейде екендігін көрсетеді. Құтқарушы болу үшін арнайы білім мен дайындық қажет. Құтқарушылардың жұмысына қойылатын талаптар өте жоғары, себебі олардың қызметі адамдардың өмірін сақтап қалуға бағытталған. Құтқарушылардың міндеттері тек қана апат болған жерде жедел көмек көрсету ғана емес, сонымен қатар төтенше жағдайлардың алдын алу және адамдарды қауіпсіздік ережелері туралы ақпараттандыру болып табылады. Құтқарушылардың физикалық дайындық деңгейі жоғары болуы керек. Олар үлкен салмақтарды көтеру, қиын қолжетімді жерлерге жету, ұзақ уақыт бойы төтенше жағдай аймағында болу сияқты физикалық талаптарға жауап беруі қажет. Бұл үшін құтқарушылар арнайы дайындықтан өтіп, үнемі өздерінің физикалық формасын жақсартып отырады. Құтқарушылар жиі стресстік жағдайларда жұмыс істейді, сондықтан олар психологиялық тұрғыдан мықты болуы керек. Төтенше жағдайлар кезінде олар қорқыныш пен үрейге берілмей, тез шешім қабылдап, дұрыс әрекет етуі қажет. Психологиялық дайындық құтқарушылардың өз өмірін қауіп-қатерге тіге отырып, басқаларды құтқаруға мүмкіндік береді. Құтқарушы болу үшін арнайы білім қажет. Оларға өрт қауіпсіздігі, химиялық және биологиялық қауіптер, алғашқы медициналық көмек көрсету, іздестіру-құтқару жұмыстары бойынша дайындық беріледі. Бұл білімдер құтқарушыларға апаттардың әртүрлі түрлерімен күресу үшін қажет. Құтқарушылардың жұмысы ұжымдық сипатта болады, сондықтан командалық жұмыстың үйлесімділігі ерекше маңызды. Құтқарушылар командасының әрбір мүшесі өзінің міндеттерін жақсы білуі және басқа командаластарымен тиімді әрекет етуі тиіс. Командалық жұмыстың үйлесімділігі апаттың салдарын азайтуға және құтқару шараларын тиімді орындауға көмектеседі. Құтқарушылардың дайындық деңгейі олардың жұмысының тиімділігін анықтайды. Құтқарушылар арнайы оқу орталықтарында дайындықтан өтеді, онда олар теориялық білім мен практикалық дағдыларды меңгереді. Бұл оқу бағдарламалары өрт қауіпсіздігі, алғашқы көмек көрсету, судағы құтқару, биік ғимараттардан адамдарды эвакуациялау, химиялық апаттармен жұмыс істеу сияқты әртүрлі аспектілерді қамтиды. Құтқарушылардың дайындық деңгейін арттыру үшін үнемі жаттығулар мен тренингтер өткізіледі. Бұл жаттығулар төтенше жағдайларда құтқарушылардың әрекеттерін пысықтауға, олардың өзара үйлесімділігін арттыруға және олардың физикалық және психологиялық дайындықтарын жақсартуға бағытталған. Құтқарушылардың оқу-жаттығу жұмыстарында нағыз төтенше жағдайларға жақындатылған сценарийлер қолданылады, бұл олардың дайындық деңгейін жоғары деңгейде ұстап тұруға көмектеседі. Құтқарушылардың қоғамдағы рөлі ерекше маңызды. Олар тек апаттар кезінде ғана емес, сонымен қатар қоғамдағы қауіпсіздік мәдениетін қалыптастыруда да үлкен рөл атқарады. Құтқарушылар адамдарды төтенше жағдайлардың алдын алу, қауіпсіздік ережелерін сақтау және төтенше жағдайларда дұрыс әрекет ету қажеттілігі туралы ақпараттандырады. Бұл сала қызметкерлерінің жұмысы қоғамда үлкен құрметке ие, себебі олар адамдардың өмірін құтқарып, апаттардың салдарын азайтуға бағытталған үлкен еңбек сіңіреді. Олардың батырлығы мен жанқиярлығы қоғамның әрбір мүшесіне үлгі болып табылады. Құтқарушылардың жұмысы арқылы адамдар қауіпсіздік ережелерін сақтаудың маңыздылығын түсінеді және төтенше жағдайларға деген дайындықтарын арттырады. Құтқарушылардың жұмысы тек өрт сөндірумен ғана шектелмейді, олар әртүрлі апаттармен күресуде көптеген қызмет түрлерін атқарады. Құтқарушылардың ең басты міндеттерінің бірі — өрт сөндіру. Өрт кезінде құтқарушылар адамдарды ғимараттан қауіпсіз жерге шығарып, өртті сөндіруге бағытталған шаралар қолданады. Жол-көлік апаттары кезінде құтқарушылар көлік ішінде қалып қойған адамдарды құтқарып, оларға алғашқы медициналық көмек көрсетеді. Олар арнайы жабдықтарды пайдалана отырып, көлік құрылымдарын кесіп, зардап шеккендерді қауіпсіз жерге шығарады. Су тасқыны, жер сілкінісі, дауыл сияқты табиғи апаттар кезінде құтқарушылар адамдарды эвакуациялау, оларға азық-түлік пен медициналық көмек жеткізу, апат салдарын жою сияқты жұмыстарды атқарады. Химиялық заттардың төгілуі немесе биологиялық қауіп төнген жағдайда құтқарушылар арнайы қорғаныс құралдарын пайдалана отырып, апат аймағындағы қауіпті заттарды залалсыздандыруға және зардап шеккендерді қорғауға бағытталған шаралар жүргізеді. Құтқарушылардың жұмысы үлкен психологиялық қысым жағдайында өтеді. Олар апат орнында адамдардың өмірі үшін күресіп, олардың өмірін құтқару үшін тез және дұрыс шешім қабылдауы керек. Мұндай жағдайда психологиялық тұрақтылық ерекше маңызды. Құтқарушылар өз эмоцияларын бақылауда ұстауы, үрей мен қорқынышқа берілмеуі тиіс. Психологиялық дайындықты жетілдіру үшін құтқарушылар арнайы тренингтерден өтеді. Бұл тренингтер стресстік жағдайларда әрекет ету, эмоцияларды басқару және психологиялық қысыммен жұмыс істеу дағдыларын дамытуға бағытталған. Сонымен қатар, құтқарушылар бір-біріне қолдау көрсетіп, қиын жағдайларда ұжымдық рухты сақтауға тырысады. Бұл олардың жұмыс тиімділігін арттырып, қауіпті жағдайларда аман қалуға көмектеседі. Құтқарушылардың рөлі болашақта да өзектілігін жоғалтпайды. Қазіргі кезде климаттың өзгеруі, табиғи апаттардың көбеюі және урбанизацияның артуы құтқарушылардың жұмысын одан әрі күрделендіре түсуде. Сондықтан құтқарушылардың жұмысын жетілдіру, жаңа технологияларды енгізу және олардың дайындық деңгейін арттыру маңызды міндеттердің бірі болып табылады. Құтқарушылардың жұмысын жеңілдету және олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жаңа технологияларды енгізу қажет. Дрондар, роботталған құрылғылар, жаңа өрт сөндіру техникасы құтқару жұмыстарының тиімділігін арттырып, құтқарушылардың өміріне қауіп төндірмей, апат аймағында жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Құтқарушылардың біліктілігін арттыру үшін оларды үнемі оқытып, жаңа білім мен дағдылармен қамтамасыз ету қажет. Бұл апаттардың жаңа түрлерімен тиімді күресуге және құтқару жұмыстарының сапасын арттыруға көмектеседі. Құтқарушылардың қоғамдағы рөлін арттыру үшін олармен қоғам арасындағы байланысты нығайту маңызды. Құтқарушылардың жұмысы туралы ақпарат беру, олардың еңбегін құрметтеу және қолдау көрсету — қоғамның құтқарушыларға деген сенімін арттырады. Құтқарушылар — қоғамның тірегі, олардың жұмысы адамдардың өмірін, денсаулығын және мүлкін қорғауға бағытталған. Құтқарушылардың қызметі өте ауыр және жауапты, бірақ олардың жұмысы үлкен құрмет пен бағалауға лайық. Олардың кәсібилігі, батырлығы және жанқиярлығы әрбір адамға үлгі болып табылады. Құтқарушылардың қоғамдағы рөлі тек төтенше жағдайлар кезінде ғана емес, сонымен қатар қауіпсіздік мәдениетін қалыптастыруда да маңызды. Олар адамдарды қауіпсіздік ережелерін сақтауға үйретіп, қоғамдағы қауіпсіздік деңгейін арттыруға үлес қосады. Құтқарушылардың жұмысы арқылы біз қауіпсіз әрі тұрақты қоғам құруға үлес қоса аламыз. Құтқарушылардың болашақтағы рөлі одан әрі арта түседі. Апаттардың көбеюі, табиғи және техногендік қауіптердің артуы құтқарушылардың қызметін одан әрі жетілдіруді талап етеді. Бұл бағытта жаңа технологиялар мен әдістерді енгізу, құтқарушылардың біліктілігін арттыру және қоғаммен тығыз байланыста жұмыс істеу маңызды. Құтқарушылар — біздің қауіпсіздігіміздің кепілі, және олардың еңбегі әрдайым жоғары бағалануы керек.